Een radicaal verschil tussen boeddhisten en niet-boeddhisten betreft het principe van afhankelijk ontstaan. Op grof niveau verwijst afhankelijk ontstaan eenvoudigweg naar het feit dat iets afhankelijk is van oorzaken en omstandigheden en verklaart het het ontstaan van alles in termen van oorzaak en gevolg. Het is bijvoorbeeld te danken aan afhankelijk ontstaan dat spirituele beoefening effectief is en tot innerlijke veranderingen leidt. Volgens boeddhisten doen dergelijke veranderingen zich niet voor omdat God het wil; ze vloeien daarentegen voort uit het feit dat wij ons de juiste intenties eigen maken. Daarom stelde Boeddha dat we meester zijn over onszelf. Gezien het feit dat we ons toekomstige welzijn zelf in de hand hebben, zijn wij het die, door ons eigen gedrag, bepalen of onze toekomst al dan niet gelukkig zal zijn.