Trots overwinnen

De vierde mantra is moeilijker te beoefenen. Het heeft te maken met een situatie waarin je zelf lijdt en je denkt dat degene die je liefhebt, jouw lijden veroorzaakt heeft. Als het iemand anders geweest was die dat tegen jou gezegd had of jou aangedaan had, zou je ongetwijfeld minder lijden. Maar in dit geval is het de persoon die ik op de hele wereld het meest liefheb, die dit tegen me heeft gezegd of me dat heeft aangedaan, dus lijd ik meer. Ik ben diep gekwetst door het feit dat mijn lijden werd veroorzaakt door  degene die ik het meest liefheb. Ik zou het liefste naar mijn kamer gaan, de deur afsluiten, alleen zijn en huilen. Ik weiger naar hem of haar toe te gaan en om hulp te vragen. Dus nu is gekwetste trots de hindernis.

Volgens de leer van de Boeddha is er in ware liefde geen plaats voor trots. Als je lijdt, moet je iedere keer wanneer je lijdt naar de persoon in kwestie gaan en om zijn of haar hulp vragen. Dat is ware liefde. Laat niet toe dat jouw trots je op een zijspoor brengt. Als je denkt dat je liefde voor deze persoon ware liefde is, moet je trots overwinnen; je moet altijd naar hem of haar toe gaan. Daarom heb ik deze mantra voor je bedacht. Oefen zodat je de eenheid van je lichaam en geest tot stand brengt voordat je naar de persoon toe gaat en zegt: "Lieve, ik lijd, help me alsjeblieft." Dit is erg eenvoudig, maar erg moeilijk te doen.

Ik zou je graag een verhaal van mijn geboorteland vertellen. Een jonge man ging weg ten oorlog en liet zijn zwangere vrouw achter. Twee jaar later kon hij naar huis terugkeren en de jonge vrouw ging hem met hun kleine zoon tegemoet. Ze schreeuwden het uit van vreugde. In onze Vietnamese traditie moet een bijzondere gebeurtenis zoals deze aan de voorouders worden meegedeeld. Dus vroeg de jonge vader zijn vrouw naar de markt te gaan en de dingen te kopen die nodig zijn voor de offerande op het altaar voor de voorouders. Zo'n altaar bevindt zich in ieder huis. Iedere ochtend steken we op dit altaar een wierookstaafje aan voor onze voorouders en op deze manier brengen we een verbinding met hen tot stand. Het branden van deze wierook, het versieren van het altaar met foto's van onze voorouders en het afstoffen van het altaar zijn belangrijke gebaren. Dit zijn momenten waarin we in contact treden met onze voorouders.

Dus de jonge vrouw ging naar de markt en in de tussentijd probeerde de jonge vader zijn kind ervan te overtuigen hem papa te noemen. De kleine jongen weigerde: "Mijnheer, je bent mijn papa niet. Mijn papa is iemand anders. Hij bezoekt ons iedere avond en mijn moeder praat iedere avond tegen hem en heel vaak huilt ze met hem. En iedere keer wanneer mijn mama gaat zitten, gaat hij ook zitten. Iedere keer wanneer zij gaat liggen, gaat hij ook liggen." Nadat hij dit had gehoord, was het geluk van de jonge vader helemaal vervlogen. Zijn hart veranderde in een blok ijs. Hij voelde zich gekwetst, diep vernederd en daarom sprak hij geen woord meer met zijn vrouw toen ze thuiskwam. Hij negeerde haar. Daarop begon ook de vrouw te lijden; ze voelde zich vernederd, gekwetst. Toen de offerande op het altaar was geplaatst, stak de jonge vader de wierook aan, reciteerde de gebeden voor zijn voorouders en voerde de vier traditionele knielingen uit. Daarna raapte hij de mat op in plaats van deze voor zijn vrouw te laten liggen, zodat zij op haar beurt de vier knielingen kon maken. In zijn gedachten was zij het niet waard zichzelf voor de voorouders te presenteren en daardoor werd zij vernederd.

Na de Ceremonie bleef hij niet thuis eten, maar ging naar het dorp en verbleef de hele dag in de bar. Hij probeerde zijn leed te vergeten door alcohol te drinken en hij ging pas heel laat in de avond naar huis. De volgende dag verliep hetzelfde en dit ging nog meerdere dagen zo door. De jonge vrouw kon het niet langer verdragen. Haar leed was zo groot dat ze uiteindelijk in de rivier sprong en verdronk.

Toen de jonge vader dit nieuws hoorde, keerde hij naar huis terug en in die nacht was hij degene die de lamp pakte en aandeed. Plotseling riep het kind uit: "Mijnheer, mijnheer, het is mijn papa, hij is teruggekomen!" en hij wees op de schaduw van zijn vader op de wand. "Weet u, mijnheer, mijn vader komt iedere avond. Mijn mama praat met hem en soms huilt ze; en iedere keer dat ze gaat zitten, gaat mijn papa ook zitten." In werkelijkheid was deze vrouw te lang alleen in huis geweest en iedere nacht had ze gepraat met haar schaduw: "Mijn liefste, je bent zo ver van me weg. Hoe kan ik helemaal alleen mijn kind groot brengen?...Je moet gauw thuiskomen." En dan huilde ze, en natuurlijk ging de schaduw ook zitten als zij ging zitten. Nu was de foute waarneming van de man er niet meer, maar het was te laat - zijn vrouw was al dood. 

Een verkeerde waarneming is iets dat een hele familie kan verstoren. De Boeddha vertelde ons een aantal keren dat we in ons dagelijkse leven vatbaar zijn voor verkeerde waarnemingen. Daarom moeten we alert zijn op onze waarnemingen. Er zijn mensen die tien of twintig jaar lang vasthouden aan hun verkeerde waarnemingen en al die tijd lijden ze en laten andere mensen lijden. Waarom wilde de jonge vader er niet over praten met zijn vrouw? Omdat trots tussen beiden was gekomen. Als hij zijn vrouw had gevraagd: "Waar is deze persoon die iedere avond kwam? Ons kind heeft me over hem verteld. Ik lijd er zo onder, lieveling, help me alsjeblieft. Leg me uit wie die persoon is." Als hij dit had gedaan, had zijn vrouw de gelegenheid gehad het uit te leggen en het drama zou zijn vermeden. Het was echter niet alleen zijn fout, maar ook van zijn vrouw. Zij had naar hem toe kunnen gaan en hem vragen naar de reden van zijn gedragsverandering: "Lieveling, waarom kijk je me niet meer aan, waarom praat je niet meer met mij? Heb ik iets vreselijks gedaan dat ik zo'n behandeling verdien? Ik lijd zo erg, help me alsjeblieft."

Ze deed het niet en ik wil niet dat je dezelfde vergissing begaat in je dagelijks leven. We zijn iedere dag onderhevig aan verkeerde waarnemingen, dus we moeten oppassen. Iedere keer dat je denkt dat het iemand anders is die jouw lijden veroorzaakt, moet je aan deze geschiedenis denken. Je moet altijd navragen bij de persoon in kwestie en hem of haar om hulp vragen: "Lieverd, ik lijd zo zeer, help me alsjeblieft."