In boeddhistisch verband is liefde bovenal aanwezig zijn. Maar aanwezig zijn is niet gemakkelijk. Daar is wel enige oefening voor nodig. Hoe kun je liefhebben als je niet aanwezig bent? Aanwezig zijn is een kunst, de kunst van meditatie, omdat meditatie je ware aanwezigheid in het hier en nu brengt. Die vraag die daarbij opkomt, luidt: Heb je tijd om lief te hebben?

Ik ken een jongen van twaalf wiens vader hem op een dag vroeg: "Zoon, wat zou je voor je verjaardag willen hebben?" De jongen wist niet wat hij zou antwoorden. Zijn vader was een rijke man, die alles kon kopen voor zijn zoon. Maar de jongen wilde van zijn vader niets anders dan zijn aanwezigheid. Omdat zijn vader het erg druk had, had hij geen tijd om zich aan zijn vrouw en kinderen te wijden. Rijk zijn is een hindernis voor liefde. Wanneer je eenmaal rijk bent, wil je altijd rijk zijn en dus besteed je er in je dagelijks leven al je tijd, al je energie aan om rijk te blijven. Als deze vader zou inzien wat ware liefde is, zou hij datgene doen wat nodig is om tijd te vinden voor zijn zoon en zijn vrouw. Het meest kostbare geschenk dat je kunt geven aan degene die je liefhebt, is je echte aanwezigheid. Wat moeten we doen om echt aanwezig te zijn? Zij die boeddhistische meditatie hebben beoefend, weten dat meditatie vooral betekent aanwezig zijn: bij jezelf, bij degene die je liefhebt, bij het leven.

Dus ik zou je graag een eenvoudige oefening willen voorstellen: "Inademend weet ik dat ik inadem; uitademend weet ik dat ik uitadem." Als je dit met enige concentratie doet, zul je werkelijk in staat zijn aanwezig te zijn, want in ons dagelijks leven valt onze geest zelden samen met ons lichaam. Misschien is ons lichaam er wel, maar onze geest is ergens anders. Misschien heb je je verloren in spijt over het verleden, misschien in zorgen over de toekomst, of anders word je in beslag genomen door je plannen of door boosheid of door jaloezie. En dus is je geest niet echt bij je lichaam.

Tussen je geest en je lichaam is iets dat kan dienen als een brug. Op het moment dat je bewust begint te ademen, beginnen je lichaam en je geest elkaar te naderen. Het vergt maar tien tot twintig seconden om dit wonder te voltrekken dat eenheid van lichaam en geest wordt genoemd. Door bewuste ademhaling kun je lichaam en geest in het huidige moment samenbrengen, en iedereen kan dit, zelfs een kind kan het. 

De Boeddha liet ons een heel wezenlijke tekst na, het Anapanasati Sutta, ofwel Verhandeling over de oefening van bewuste ademhaling. Als je werkelijk boeddhistische meditatie wilt beoefenen, moet je deze tekst bestuderen.

Als de vader over wie ik sprak, dit had geweten, zou hij begonnen zijn met bewust in en uit te ademen en een minuut of twee later zou hij naar zijn zoon toe gegaan zijn, naar hem hebben geglimlacht en hebben gezegd: "Lieverd, hier ben ik voor jou."

In het boeddhisme spreken we over mantra's. Een mantra is een magische Formule, die zodra hij is uitgesproken een situatie totaal kan veranderen, onze geest, ons lichaam of een persoon. Maar deze magische Formule moet worden uitgesproken in een geconcentreerde toestand, dat wil zeggen in een toestand van absolute eenheid van lichaam en geest. Wat je in deze zijnstoestand zegt, wordt een mantra. Ik bied je nu een zeer effectieve mantra aan, niet in het Sanskriet of in het Tibetaans, maar in je eigen taal: "Lieverd, hier ben ik voor jou." Misschien probeer je vanavond al een paar minuten bewuste ademhaling te oefenen om je lichaam en geest tot eenheid te brengen. Met deze bewuste aandacht, met deze concentratie ga je naar je geliefde, kijk je in zijn of haar ogen en zeg je: "Lief, hier ben ik voor jou." Je moet dit met lichaam en geest tegelijk zeggen en je zult zien wat er verandert.

Heb je genoeg tijd om lief te hebben? Kun je ervoor zorgen dat je elke dag enige tijd vrij hebt om lief te hebben? We hebben niet veel tijd voor elkaar; we hebben het te druk. Terwijl we 's morgens ontbijten, hebben we geen oog voor onze geliefde, we hebben er niet genoeg tijd voor. We eten heel snel, terwijl we aan andere dingen denken, en soms houden we zelfs een krant voor onze neus, waardoor het gezicht van onze geliefde verborgen blijft. Wanneer we 's avonds thuiskomen, zijn we te moe om de persoon die we liefhebben aan te kijken.

We moeten een revolutie teweegbrengen in onze manier van dagelijks leven, omdat ons geluk, ons leven in onszelf huist.